[انحراف در مهدویت ]
کیسانیه معتقد به امامت “محمد بن حنفیه” بودند. عده ای پس از مرگ ایشان، مرگش را منکر شده و گفتند: «او زنده است ولی غائب شده، در کوه رضوی پنهان است تا روزی که به او امر شود و ظهور کند» در واقع ایشان را همان امام منتظر می دانستند!
زیدیه چون از پیامبر شنیده بودند «مهدی از فرزندان حسین است، با شمشیر به پا می خیزد و مادرش بهترین کنیزان خواهد بود» لذا “زید” پسر امام سجاد را مهدی موعود می دانستند! وی علیه ظالمان و خلفای اُموی قیام نمود که در سال ۱۲۲ه.ق به شهادت رسید.
باقریه معتقد به رجعت امام باقر بودند و ایشان را همان «مهدی منتظر» می دانستند! اسماعیلیه نیز اسماعیل فرزند امام صادق را همان امام قائم می پنداشتند که جهان را از عدل و داد پر خواهد کرد.
تقریبا چنین بود حکایت ناووسیه، موسویه، محمدیه و عسکریه!
درسنامه مهدویت، سلیمیان، ج۱، درس۶
