این جزوه حاوی خلاصه متن فصل اول سلسله جلسات “کنترل ذهن در مسیر تقرب” می‌باشد که در محرم سال97 و در حسینیه آیت الله حق‌شناس(ره) برگزار شده و در 12جلسه ارائه شده است. جهت دانلود جزوه روی لینک زیر کلیک نمایید .

دانلود جزوه کنترل ذهن در مسیر تقرب- فصل اول – استاد پناهیان

جهت بهره مندی از صوت این جلسات به این صفحه رجوع نمایید .

در ادامه مروری برخلاصه جزوه خواهیم داشت :

جلسه اول : اهمیت کنترل ذهن

چرا یک عده در جهنم، مخلد در عذاب می‌شوند؟ یکی از مصادیق مهم کنترل ذهن «نیت» است.

افعال ما دو نوعند: «افعال ظاهری» و «افعال باطنی». «کنترل ذهن» مهم‌ترین تمرین برای افزایش قدرت روحی است. همه‌ی رفتارهای باطنیِ ما نوعا می‌توانند زیر مجموعه‌ی کنترل ذهن قرار بگیرند. کنترل تمایلات را می‌توان از راه کنترل ذهن، انجام داد. در فرهنگ و سبک زندگی جامعه‌ی ما عواملی وجود دارد که ضد کنترل ذهن است. نتیجه کنترل ذهن، قدرت روح است. بگذار قرآن توجهت را به خودش جلب کند. یکی از مصادیق مهم کنترل ذهن «نیت» است. با نیت خودت می‌توانی در عالم تأثیر بگذاری. چرا یک‌عده‌ای در جهنم، مخلد در عذاب میشوند؟

جلسه دوم : کنترل ذهن؛ نقطه آغاز قدرت روحی

قدرت روحی را چگونه تمرین کنیم؟ با ورزش ذهنی و تمرین «کنترل ذهن» امام «ره»: سنگر ذهن و خیال، مرزِ درگیری با جنود شیطان است.

برترین شاخص تقوا و معنویت، برخورداری از قدرت روحی است. قدرت روحی، یکی از خوبی‌های انسان نیست؛ برآیند همه‌ی خوبی‌های اوست. قدرت روحی را چگونه تمرین کنیم؟ امام(ره:) سنگر ذهن و خیال انسان، مرزِ درگیری با جنود شیطان است. کنترل ذهن یعنی «بتوانی به آنچه می‌خواهی بیندیشی یا نیندیشی». ورزش پیشنهادی علامه طباطبایی(ره) برای کنترل ذهن. برای تمرکز فکر و حضور قلب در نماز، چه‌کار کنیم؟ روش امام علی (ع) درنبرد با دشمنان چه بود؟ هم ِّخودت را «هم واحد» قرار بده.

جلسه سوم : دو مهارت ویژه برای کنترل دهن: «ذکر» و «فکر»

دین می‌گوید: کنترل ذهنت را خودت به‌دست بگیر! خوبی‌های درونت را با کمک «فکر و ذکر» بیدار کن!

چرا یک عامل بیرونی باید توجه تو را جلب کند؟ دین می‌گوید: کنترل ذهنت را خودت به‌دست بگیر. امام صادق(ع) می‌فرماید: ریشه‌ی همه‌ی سعادت‌ها ذکر است و ریشه‌ی همه‌ی بدبختی‌ها غفلت! دنیا با نقد بودنش تو را خراب نمی‌کند؛ این فکر و ذکر دنیاست که خرابت می‌کند. کسی که ذهنش را زیاد روی «نداشته‌هایش» متمرکز کند، عقده‌ای می‌شود. خوبی‌های فراوانی در درونمان هست؛ باید با فکر و ذکر، آنها را بیدار کنیم. ا گر فکر خودت را رها کنی، هرزگی می‌کند. کنترل ذهن لااقل پنج وجه دارد.

جلسه چهارم : تأثیر کنترل ذهن بر تغییر علاقه

با «کنترل ذهن» می‌توان علاقه‌ها را تغییر داد به علاقه‌ی بد فکر نکن؛ ضعیف می‌شود! به علاقه‌ی خوب فکر کن؛ قوی می‌شود! بهترین جای استفاده از قدرت کنترل ذهن «نماز» است. دین می‌گوید «علاقه‌هایت را تغییر بده» نه اینکه صرفا «دنبال علاقه‌های بد نرو». چرا فرهنگ غرب، به انسان می‌گوید: «دنبال علاقه‌هایت برو»؟ کسی که صرفادنبال «تأمین علاقه‌هایش» باشد، ضعیف می‌شود. دو راه برای تغییر علاقه‌ها: 1.عمل و رفتار (خصوصا عمل مداوم) 2.کنترل ذهن. ذهن انسان، محل بزرگترین ثواب‌ها و بزرگترین گناهان است. ا گر قدرت کنترل ذهن داشته باشی، به چیزهای بی‌ارزش توجه نمی‌کنی. قدرت کنترل ذهن موجب می‌شود که انسان بتواند نگاه خودش را تغییر بدهد.  چه‌کار کنم سر نماز به خدا توجه پیدا کنم؟ هربار که حواست پرت شد، برش گردان.

جلسه پنجم : تمرکز و کنترل ذهن در علوم تجربی

اگر کنترل ذهن نداشته باشی، ذهنت بیمار می‌شود. «تقوای ذهنی» یعنی مراقبت کنی که ذهنت هرجایی نرود.

چرا اگر خودمان را رها کنیم، خراب می‌شویم؟ مگر فطرت ما الهی نیست؟ انسان اگر تربیت نشود، خراب میشود؛ به‌دلیل دشمن بیرونی (ابلیس) و ساختار درونی (نفس). در ذهن انسان یک بخش فعال هست که اگر کنترل نشود، دائما ما را به‌سمت نگرانی‌ها سوق می‌دهد. گاهی به‌جای «قدرت کنترل ذهن» از کلمه‌ی «مدیتیشن» استفاده می‌شود. خدا در نماز میخواهد ببیند: قسمت ناخود‌اگاه مغزت کجا می‌رود. هروقت فکر گناه به ذهنت آمد، بلافاصله جلوی آن را بگیر. هرکسی ذهن و قلبش زیاد درگیر است، مفصل استغفار کند؛ این عذاب الهی است.

جلسه ششم : تاثیر کنترل ذهن در زندگی

ا گر می‌خواهی از زندگیات لذت کافی ببری، راهش کنترل ذهن است،  چرا یک مدیر باید قدرت کنترل ذهن داشته باشد؟ کسی که مهار ذهنش را در دست بگیرد، خوش‌فهم می‌شود. دین صرفا برنامه‌ای برای کنترل رفتار نیست. فلسفه‌ی تربیت روحی نماز، کنترل ذهن است. یکی از بدترین گناهان، سوءظن به خداست، استرس‌های ما ناشی از این است که ذهنمان سراغ «سوءظن به خدا» می‌رود. خدا نسبت کنترل ذهن ما حساس است. انسان با قدرت کنترل ذهن، در سطح اعلای موفقیت قرار می‌گیرد. کنترل زبان یکی از مهم‌ترین راه‌های کنترل ذهن است. مدیریت، نیاز به کنترل ذهن دارد. آیا غربی‌ها خوب مدیریت می‌کنند؟

جلسه هفتم: آثار معنوی و اجتماعی کنترل ذهن

دنبال رقم‌زدن «اتفاق‌های خوب» در ذهنت باش! کنترل ذهن بر روابط اجتماعی و مسائل عادی زندگی ما هم تأثیر دارد

کسی که مدام به نعمت‌های دیگران فکر کند، دچار حسادت و ناشکری می‌شود.

«ریا» و «عجب» از معصیت‌های نابودکننده هستند که در ذهن انسان اتفاق می‌افتند.

گاهی در ذهن انسان، اتفاقهای خوبی میافتد که موجب سعادت می‌شود. کسی که دچار ضعف کنترل ذهن است، حتما گناهان ذهنی، زیاد مرتکب شده است. چرا باید به‌طور خاص برای گناهان ذهنی استغفار کنیم؟ یکی از آثار قرآن‌خواندن این است که در ذهنت اتفاق‌های خوبی می‌افتد. بخش عمده‌ای از عبادت، در ذهن و اندیشه‌ی انسان است. اگر یک چیز دنیایی را دوست داری زیاد در ذهنت از آن یاد نکن؛ داغونت می‌کند! یکی از عوامل عاقبت به‌خیری، خیرخواهی برای دیگران است. برای فاصله‌گرفتن از دنیا از کنترل ذهن شروع کن؛ چشمت را به دنیای دیگران ندوز.

جلسه هشتم : هنر «فکر نکردن» داشته باش! 

حواست را از «اموری که نباید به آنها فکر کرد» پرت کن. اصل ظرفیت داشتن انسان مربوط به ذهن است. خدا گاهی توفیق عبادت به بنده‌اش نمی‌دهد تا او دچار عجب نشود. ما که غیر ارادی از خدا غافل می‌شویم، سعی کنیم ارادی از دنیا غافل بشویم. «مرکز پیدا کردن» دشوار است؛ اما غفلت (پرت‌کردن حواس) آسان است. با کسانی که ذهنت را به امور بیهوده مشغول می‌کنند، همنشینی نکن. از افکار منفی فاصله بگیر؛ مثلا درباره‌ی «فقر» فکر نکن. یک تکنیک خوب برای مقابله با افکار منفی. در نماز، خودت را به غفلت بزن؛ یعنی هر چیزی غیر از خدا، به ذهنت آمد آن را کنار بگذار.

جلسه نهم: اثر ذکر خدا بر افزایش قدرت تمرکز ذهن

قدرت ذهنیِ انسان، در اثر تعلیم و تربیت دینی افزایش می‌یابد. برای کنترل ذهن، به چه چیزهایی بیندیشیم؟ چگونه ذهنمان را به امور خوب متوجه کنیم؟

مهمترین اثر دین و معنویت در انسان، برخوردارشدن از قدرت روحی است. ا کثر کسانی که در تحصیل ناموفقند، آدم‌های بااستعدادی هستند که حوصله‌ی تمرکز ندارند. قدرتمندی روح انسان از قدرت کنترل ذهن، آغاز می‌شود. کسی که قدرت کنترل ذهن ندارد، ذهنش خودبه‌خود سراغ امور منفی می‌رود. دو عامل «ترس» و «کمالطلبی» موجب می‌شود ذهن آدم منفی بشود. خدا با آن عظمت، خودش را وسیله‌ی تربیت ما قرار داده و می‌گوید: به من فکر کن. اگر انسان نمی توانست به خدا توجه کند، خدا دستور نمی‌داد که او را زیاد یاد کنیم. متمرکز شدن روی یاد خدا دشوار است، ولی «مکرر به یاد خدا افتادن» آسان است. فکرکردن بدون قرآن، مثل ورزش کردن بدون مربی است.

جلسه دهم : موضوعاتی برای تمرکز ذهن

خدا چه ابزارهایی برای کنترل ذهن به ما داده است با یک عملیات ساده‌ی کنترل ذهن، می‌توان غضب را از بین برد.

در جهان امروز، اسباب و عوامل ضعف کنترل ذهن، بسیار است. در دین موضوعات زیادی برای توجه عمیق و تمرکز ذهن وجود دارد. موضوع دیگری که فهم آن نیاز به تمرکز ذهن دارد «محبت ائمه‌ی هدی(ع) نسبت به ما» است. سختی جان کندن برای این است که توجهت از دوست‌داشتنی‌های دنیایی‌ات کنده بشود.

جلسه یازدهم : توجه به «مهربانی خدا»؛ راه توجه به خدا

چگونه قدرت «توجه طولانی به خدا» را پیدا کنیم؟ با نگاه به مهربانی خدا!

توجه به مهربانی خدا برای ما یک نیاز است!

توجه به خدا برای ما که او را نمی‌بینیم کار دشواری است. انسان باید بخشی از زندگی‌اش را به تفکر درباره‌ی خدا اختصاص دهد. به مهربانی خدا هم نمی‌توانی توجه کنی؟ اگر متوجه مهربانی خدا نشویم بدبخت می‌شویم.

جلسه دوازدهم : شُکر، بستری عالی برای تمرین تمرکز ذهن

«شکر نعمت» یک‌نوع تمرین کنترل ذهن و مثبت‌اندیشی است، چرا باید نگاه ما به «نیمه‌ی پر لیوان» باشد؟ برای اینکه همیشه حالت خوب باشد؛ مدام به نعمتهایت نگاه کن!

اگر انسان به نگاه درست عادت کند، کنترل ذهنش را به‌دست می‌آورد. نعمت که اینقدر بر آن تأکید شده، می‌خواهد زاویه‌ی دید ما را تغییر بدهد. شکر، تمرین کنترل ذهن و عادت‌دادن ذهن به مثبت‌اندیشی است. امام کاظم(ع): همین که نعمت‌های خدا را یادآوری کنی، خودش شکر است. سجده‌ی  شکر به‌خاطر نعمت‌های خدا، یک تکنیک برای تقویت توجه است. امام صادق(ع): ا گر زیاد به نعمت‌هایی که خدا به دیگران داده، نگاه کنی، اندوهت طولانی می‌شود. وقتی به تو خوش گذشته و خدا را شکر می‌کنی، این قیمتش بالاتر از صبر در بلاست. برای اینکه همیشه حالت خوب باشد؛ مدام به نعمت‌هایت نگاه کن.

جهت بهره مندی فایل زیر را دانلود نمایید.