سوال :

در قرآن ماجراهای تاریخی نقل شده که بعضی هاش کاملا پذیرفته ست اما بعضی هاش بگونه ای است که قرینه ای در کتاب های دیگه و در اثار باستانی از آنها وجود نداره. با اینجور موارد چگونه باید برخورد کرد؟ مثلا ماجرایی که خداوند در مورد یکی از بندگان صالح خودش به نام ذولقرنین نقل میکنه خب قرآن صراحتا میگه که این شخص سَدّ بسیار محکمی ساخت، این سوال مطرح میشه که سَد با اون کیفیت و استحکامی که از خود ذوالقرنین در قرآن نقل شده است باید اثری ازش در کره زمین باقی مونده باشه؟

پاسخ :

این گونه موارد اگر شواهدی از نظر باستان شناسی از نظر تاریخ عمومی جهان و جغرافیایی جهان پیدا نشه ما به عنوان کلام وحی اصل قضیه را می پذیریم ولو ندانیم کجا اتفاق افتاده یا اون جایی که  این قضیه مثلا اتفاق افتاده کجا بوده. همین جور که قرآن مجید از جنگ حنین اسم می بره، حنین اونجایی که این جنگ اتفاق افتاده در اطراف مکه بوده .چون بعد از فتح مکه، رسول  الله با مسلمانان رفتن به نظر مسلمانان مطلع شدن قبیله هوازن  با چند تن از قبایل دیگه همدست شدن میخواستن به مکه حمله کنند و پیش دستی کردند. تا الان هم با تمام جستجو ها و مطالعات میدانی که شده محل این دَرّه حُنین را نتواستند شناسایی کنند. بومیان عربستان هم (یکی از محققین که زمان ما پرفسور محمد حمید الله با 30سال فاصله 2بار رفته عربستان میدان های جنگ اون زمان را برسی علمی کرده و کتابی هم نوشته در ایران به نام “رسول اکرم در میدان جنگ” ترجمه شده) ایشون میگه من با فاصله 30سال 2بار رفتم میگه دره حنین را بومیان هم نتونستن به ما بگن خب حالا ما نمیدونیم دره حنین کجاست. آیا باید گفت همچین چیزی اتفاق نیفتاده ؟! اتفاق افتاده، منتها ما جاش رو نمی دونیم. لذا چون ما کلام وحی را قبول داریم و ذره ای بطلان و انحراف و تحریف درش راه نداره این را می پذیریم.

اما در خصوص ذوالقرنین آخرین تحقیات و بررسی های علمی نشون میده که مقصود از ذوالقرنین که در قرآن مجید مطرح شد همون کوروشه، منتها حالا اگه در زمان شاهنشاهی کوروش را ایرانیزه کردن و بهره برداری های سیاسی ازش کردن، این واقعیت را عوض نمیکنه. کوروش یک حاکم عادل بوده همین جور که در قرآن مجید در وصف ذوالقرنین وصف میکنه اینها منطبق با کوروشه، البته اولین کسی که این کشف علمی را کرده و این نظریه را مطرح کرده (که بعده ها بزرگانی مثل علامه طباطبایی در تفسیر المیزان این را پذیرفته اند) ابوالکلام آزاد که یکی از دانشمندان (معاصر) هند بود. ایشون این نظریه را مطرح کرد و پژوهش های  گسترده ای کرد والان هم پذیرفته شده است. و شواهد و قرائنی هم در جغرافیای جهان و نیز در تاریخ جهان پیدا شده و بدست آمده که نشون میده که ولو نه در حد یقین اما به صورت ظن “ولی ظن بسیار قوی” نشون میده که محل اون سد در قفقاز بوده، جاش هم الان مشخصه، جایی که اونجا اون سد بنا شده منطقشم مشخص شده و شناسایی شده و مقصود از قوم یأجوج ومأجوج هم که ذوالقرنین این سد را برای جلوگیری از نفوذ اینها ساخت که اینها نتونستن از اون منطقه و از اون گذرگاه عبور کنند؛ مقصود مغول بوده. منتها یأجوج و مأجوج به اصطلاح تغییریافته ی نام قدیمی و باستانی مغول بوده. و کسانی که بخوان بیشتر مطالعه بفرمایند همون کتاب ابوالکلام آزاد و همچنین مینوسند در تفسیر المیزان و همچنین در تفسیر کوثر مطالعه بفرمایند و اخیرا هم یه مصاحبه علمی و نشست علمی داشتیم در فصل نامه تخصصی کلام به نام تاریخ در آیینه ی پژوهش در شماره بهارش چاپ شده “ذوالقرنین در قرآن کیه؟” این اونجا بحث شده.

برگرفته از فایل صوتی رادیو معارف، شبهات تاریخی، جلسه 2 ، استاد مهدی پیشوایی