سوال :
آیا درباره مهدویت، بین شیعه و سنی اعتقادات مشترکی وجود داره؟
پاسخ :
با بررسی روایات موجود در منابع روایی و با نگاه به کلمات بزرگان و علمای هر دو مذهب به موراد متعددی بر می خوریم که مورد قبول آنها می باشد، از جمله :
1- شیعه و سنی، ظهور حضرت مهدی(عج) را امری قطعی می دانند :
– مرحوم شهید صدر از علمای بزرگ شیعه در این باره می فرماید : « به راستی اعتقاد به حضرت مهدی(عج) بعنوان پیشوای منتظر، برای تغییر جهان به جهانی بهتر در احادیث پیامبر(صلی الله علیه وآله) به طور عموم و در روایات اهل بیت(علیهم السلام) به طور خصوص آماده است و به حدی بر این مساله تاکید شده که جای هیچ شَکّی برای انسان باقی نمی گذارد.» 1
– ناصرالدین البانی از بزرگان اهل سنت می گوید: «اما مساله ی مهدی باید دانسته شود که درباره خروج او احادیث صحیح بسیار وارد شده است…» 2
2- یکی دیگر از مسائل مورد قبول هر دو گروه، موضوع فراگیر بودن دعوت و حکومت حضرت مهدی ست :
– خداوند متعال در قرآن به این مطلب اشاره کرده و میفرماید: وَعَدَ اللهُ الذینَ آمَنوا مِنکم وَ عَملوا الصّالحاتِ لَیَستَخلفَنَّهُم فِی الأرض…» 3 خداوند به کسانی از شما بندگان که ایمان آورده و نیکوکار شوند، وعده داده آنان را بر روی زمین خلافت دهد. امام باقر(علیه السلام) درباره گستره حکومت حضرت مهدی(عج) فرمودند: «قائم 309 سال مالک زمین می شود و در آن حکومت می کند همان گونه که اهل کهف در غارشان درنگ کردند. زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد آنگونه که پر از ظلم و جور شده باشد. خداوند برای او شرق و غرب عالم را فتح خواهد کرد…» 4
– احمد بن حنبل از رسول خدا(صلی الله علیه وآله) نقل کرده است که ایشان فرمودند: «زمین پر از ستم و ظلم می شود، در این هنگام شخصی از عترتم خروج می کند و در مدت 7 یا 9 سال مالک زمین خواهد شد. در این هنگام زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد» 5
3- هر دو گروه اتفاق دارند که لقب منجیِ جهانی «مهدی» است :
– علامه مجلسی از پیامبر(صلی الله علیه وآله) نقل می کند که حضرت فرمودند: «مهدی خروج می کند در حالی که بالای سر او ابری ست و میان آن ابر کسی است که ندا می کند این مهدی خلیفه ی خداست، او را پیروی کنید.» 6
– حاکم نیشابوری از علمای حدیث اهل سنت، به سند خود از ابوسعید خدری نقل کرده که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) فرمودند: «المَهدیُّ مِنّا اَهل البَیت؛ مهدی، از ما اهل بیت است» 7
4- هر دو گروه اعتقاد دارند که مهدیِ موعود از فرزندان فاطمه زهرا ست :
– امام باقر(علیه السلام) فرمود: «اَلمَهـدی رَجلٌ مِن وُلدِ فاطِمه. مهدی مردی از اولاد فاطمه است.» 8
– در روایات اهل سنت نقل شده است که رسول خدا فرمود: «مهدی از اولاد فاطمه است.» 9
5- نزول حضرت عیسی و اقتدای او به امام مهدی(علیهما السلام) :
– امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «نازل می شود روح الله عیسی بن مریم، پس نماز می خواند [حضرت عیسی] پشت سر او» 10
– در مسند احمد آمده رسول خدا فرمودند : «از ماست کسی که عیسی بن مریم به او اقتدا کرده و نماز می گذارد» 11
6- معرفی و بیان علائم ظهور :
– جابر از امام باقر(علیه السلام) نقل می کند: «پس فرود می آید امیر لشکر سفیانی [همراه لشکرش] به [زمین] بیداء. پس منادی از آسمان ندا دهد: ای بیداء نابود کن قوم [=لشکر] را. پس آنها را در خود فرو می برد.» 12
– عایشه از پیامبر(صلی الله علیه وآله) نقل کرده : «لشگری آهنگ کعبه می کند. پس هنگامی که به زمین بیدا در آمدند زمین همه ی آنها را فرو می برد.» 13
7- البته موارد اتفاقی دیگری نیز وجود دارد مانند :
امدادهای الهی، مشخصات ظاهری امام، فراوانی نعمت در زمان ظهور،گسترش امنیت و عدالت در عصر ظهور، رفاه و آسایش اقتصادی، غلبه اسلام بر تمام ادیان دیگر و غیره… 14
منابع :
1. بحث حول المهدی، ص103
2. حول المهدی(علیه السلام)، مجله تمدّن الاسلامی، سال1371 ق
3. سوره مبارکه نور، 55
4. بحارالانوار، ج52، ص390
5. مسند احمد، ج3، ص28
6. بحار، ج51، ص81
7. مستدرک حاکم، ج4، ص557
8. بحارالانوار، ج51، ص43
9. سنن ابن ماجه، ج2، ص1386، ح4086
10. کمال الدین، ج2، ب33، ح31
11. مسند احمد، ج1، ص84
12. الغیبه نعمانی، باب14، ح67، ص290
13. صحیح بخاری، ج2، ص279، ح2012
14. آفتاب مهر، دفتر اول، ص34