سئوال:
اگه ممکنه در مورد فرقه‌های مختلف شیعه، بصورت کوتاه و مفید، یه توضیحی بدید، ممنون میشم.
پاسخ:
امامیه که دوازده امامی اند. غیر از امامیه (فرقه اثنی‌عشریه) چند فرقه مهم دیگه هم بوده که من فقط به اونا اشاره می‌کنم. به ترتیب تاریخی یعنی کدوم جلوتر به وجود آمده. یکی از فرقه‌های مهم که الان هم مطرح هستند و تفکرشون تا حدودی باقی است و پیروانی دارند فرقه زیدیه است. زیدیه بعد از امام سجاد (علیه‌‌الصلوة‌والسلام) به امامت زید پسر امام سجاد معتقد شدند. زید‌ابن‌علی‌ابن‌الحسین در زمان خلافت هشام‌ابن‌عبد‌الملک قیام کرد و در سال 122 هجری به شهادت رسید. بنابراین زیدیه که پیروان زید به اصطلاح گروهی انقلابی بودند و البته اونها تندرو بودند و نمی‌تونستند سکوت بکنند؛ دور زید‌بن‌علی‌بن‌الحسین جمع شدند و از اینجا بود که فرقه زیدیه شکل گرفت. بعد فرقه اسماعیلیه؛ که عده ای به امامت اسماعیل فرزند امام صادق (سلام‌الله‌علیه) معتقد شدند و ادامه ائمه را در نسل اسماعیل دانستند و به همین دلیل هم اسماعیلیه نام گرفتند، الان هم هنوز هستند و پیروانی هم دارند، که اینها هم شاخصه‌های خاصی دارند، تفکرات خاصی دارند. فرقه دیگه‌ای بعدها ظاهر شد و مشکلاتی هم برای شیعه فراهم کرد به نام فرقه واقفیه؛ اینا در امامت حضرت موسی‌ابن‌جعفر(سلام‌الله‌علیه) بعد از شهادت حضرت، توقف کردند و امامت حضرت رضا (سلام‌الله‌علیه) را نپذیرفتند! عُمدَتاً انگیزه مالی داشته و به این مناسبت واقفیه نامیده شدند. مثلا می گفتند امام موسی‌بن‌جعفر فوت نکرده و غایبه، بر‌می‌گرده و از این حرفا. اینها هم به واقفیه معروف شدند، البته در آینده بعضی شون برگشتند.
اینها از فرقه‌های مهم شیعه هستند. ولی انشعاب‌های درونی کوچکی هم در میان شیعه بوده که اینا منقرض شدند و خیلی در طول تاریخ تأثیر‌گذار نبودند. این چند تایی که عرض کردم فکرشون، تفکرشون، فقهشون و عقایدشون مونده است. انشعاب های درونی کوچکی ام بوده که قابل ذکر نیست. اگر علاقه‌مندید اطلاعات بیشتری داشته باشید، خوبه به کتابهایی که راجع به فِرَق و مذاهب نوشته، به این کتابا مراجعه کنید. “فرق‌الشیعه نوبختی” یکی از کتابای مفیده در این مورد، عربیش موجوده، اگر که فارسیش موجود باشه یکی از کتابای مفیده. کسانی که غیر شیعه راجع به شیعه نوشتن خب مغرضانه نوشتند ولی نوبختی چون خودش هم شیعه بوده از این نظر کتابش کتاب سالم تری است.
برگرفته از فایل صوتی رادیو معارف، شبهات تاریخی، جلسه چهاردهم، استاد مهدی پیشوایی
