سوال : 

علت ازدواج پیامبر با عایشه – با توجه به تفاوت سنی – چی بوده؟ و چرا این قانون در اسلام وجود داره که پیامبر اسلام بعد از فوتش همسرانش حق ندارند ازدواج بکنند با توجه به اینکه عایشه گویا 18 ساله بوده که پیامبر از دنیا رفته عمر طولانی داشته در حدود 70 سال عمر کرده علت این مسئله چی هست ؟

پاسخ :

در مورد ازدواج های رسول خدا جوابی که علما از قدیم گفته اند این است که رسول خدا بعد از رحلت و فوت حضرت خدیجه کبری (سلام الله علیها)  با چند همسر دیگه ازدواج کرد نه که همه ی اینها اینجوری بودند ولی نوعا اینها ازخانواده های مختلف بودند، از قبایل مختلف بودند و این باعث میشد که حمایت آنها جلب بشه و پشتیبانی آنها برای حمایت از رسول خدا و اسلام و مسلمین جلب بشه و این خیلی مهمه و یکی از این همسران عایشه بود و اما تفاوت سنی که اشاره کردند تنها زنی که اینجور فاصله سنی داشته همون عایشه بوده ولی بعضی از زنان دیگر حضرت، مسن بودند یا بیوه بودند و تنها همسری که بیوه نبوده همین عایشه بوده. حضرت خدیجه بیوه بوده همسران بعدی بیوه بودند یا شوهرانشون فوت کرده بوده یا طلاق گرفته بودند مثل زینب دختر جحش.

اما تفاوت سنی که اشاره کردند باصطلاح تناسب سنی در هیچ قانونی نوشته نشده نه در قانون اسلام و نه در هیچ قانونی، فقط در بعضی عرف ها هست، مثلا من از اشخاص مطلع شنیده ام که در غرب این تناسب سنی، هیچ شرط نیست، هم از طرف مرد و هم از طرف زن؛ گاهی از هر دوطرف با تفاوت سنی با هم ازدواج می کنند. در فرهنگ اونها و عرف اونها این چنین چیزی (تناسب سنی) اصلا چیز مهمی نیست. اون زمان در میان عرب هم همین جور بوده اگر اشخاص دیگر هم، بزرگان اون زمان که حداقل تاریخ ازدواج اونها ثبت شده، ملاحظه کنیم در سنین بالا میرفتن با دخترها ازدواج میکردند.

در فقه اسلامی و در معارف اسلامی تناسب سنی چیز معقولیه ولی هیچ شرطِ فقهی، یا شرط حقوقی، اینها نیست یعنی مشکل فقهی و حقوقی نداره این چیزی نیست که پیغمبر اسلام ملزم باشند مثلا تناسب سنی را رعایت کنند. عرض کردم از زنان رسول خدا تنها این یکی جوان بوده و اما این که چرا همسران رسول خدا ازدواج نکردند چرا نمی بایستی ازدواج کنند برای اینکه قران مجید تصریح میکنه که اینها مادران مومنین بودند ان نبی اولا بالمومنین من انفسهم واموالهم وازواجه امهاتهم رسول خدا نسبت به مومنان نسبت به جانشان و مالشان از خودشان اولی هست ازخودشون مقدم و ازواج هو امهاتهم همسران رسول خدا مادران مومنین هستند چون اینها مادران مومنین حساب میشدند و هستند بنابراین ازدواج مومنان با آنها جایز نبود.

این نسبت مادرانشون یک اصطلاحه یا اینکه واقعا همون طور که حرمتی مثلا مادر انسان بر انسان پیدا میکنه اینها به این ترتیب بوده؟ بله، حرام بوده. نه مسلمونا حق ازدواج با اونها رو داشتند و نه اونها حق ازدواج با مسلمونها داشتند. میتونستند در زمان حیات رسول خدا طلاق بگیرند ولی وقتی هنوز همسر رسول خدا بودند حضرت فوت کرده دیگه نه کسی از مسلمانان حق ازدواج با اونها رو داشت نه اونها حق ازدواج داشتند، خوب مادران مومنین بودند و این لقب را به صورت افتخار آمیز حمل میکردند با خودشون و در حیات خود اونها می گفتند یا ام المومنین.

و معاویه کلی پز میداد : «من خالو المومنینم، دایی مومنینم» دایی بودن رو درآورده بود و ازش بهره برداری تبلیغی میکرد! چون خواهرش ام حبیبه یکی از همسران رسول خدا بوده که البته عرض کردیم این زن ،زن مومنه ای بوده و در مکه ایمان آورد، برخلاف پدرش ابوسفیان و قبیله اش بنی امیه که نوعا نه تنها بت پرست و کافر بودند بلکه از دشمنان سرسخت رسول خدا و مسلمانان بودند. ام حبیبه اون زمان ایمان آورد و همراه همسرش هجرت کرد به حبشه، از بد حادثه : شوهرش در حبشه مرتد شد، مسیحی شد و در اثر افراط در شراب خواری مُرد و این زن، غریب در غربت شد هم مهاجر بود هم همسرش رو از دست داد! گزارش به رسول خدا رسید و رسول خدا احساس کرد که بهترین راه حمایت و پشتیبانی از این زن مسلمان ( و جلب محبت بستگان او به اسلام ) اینه که او را به افتخار همسری خودش در بیاورد، بنابراین به زنان رسول خدا ام المومنین میگفتند و این لقب بسیار افتخار آمیز بود.

معاویه از کنار این برای خودش سوژه تبلیغاتی درست کرده بود میگفت: «خواهر من، ام المومنینه، منم برادرش هستم، منم خالو المومنینم» که اگر اینجوری بود خب محمدبن ابی بکر هم یک خالو المومنین بود چرا او را مامور معاویه کشت، در مصر محمد بن حمزه برادر عایشه بود اونم خالو المومنین بود! خالو المومنینِ دیگه چرا این همه بهره برداری نکردند؟! محمد بن ابی بکر خالو المومنین بود اونم برادر یکی دیگر از همسران رسول خدا بود او را ماموران معاویه در زمان امیر المومنین علی علیه الصلاه والسلام کشتند و جنازه او را در شکم یک لاشه الاغ گذاشتند و سوزاندند! عایشه(ام المومنین) وقتی این خبر بهش رسید گفت تا زنده هستم من گوشت پخته نمیخورم برادر منو کباب کردند جزغاله کردند!

برگرفته از فایل صوتی رادیو معارف، شبهات تاریخی، جلسه 41 ، استاد مهدی پیشوایی