شیعه – و بلکه اهل سنت – بر این باورند که پیامبر اکرم، بقا و عزت دین اسلام را تا روز قیامت در سایه دوازده خلیفه پس از خود اعلام کرد. اهل سنت در معرفی این افراد ناتوان شدند؛ ولی نزد شیعه، این دوازده خلیفه ی الهی معلوم و مشخصند.
با بررسی تاریخ زندگی ایشان، متاسفانه «فشار حکومتهای ظلم» باعث شد ولادت آخرین حجت الهی همچون حضرت ابراهیم و موسی(علیهما السلام) مخفیانه اتفاق افتد!
متن حدیث:
«ای مردم! همانا من بَشَرم [مانند دیگران] نزدیک است که [از سوی فرشته مرگ] خوانده شوم… من میان شما دو چیز گران سنگ به جا می گذارم. آن دو «کتاب خدا» و «عترم؛ اهل بیتم» هستند. این دو هرگز از هم جدا نمی شوند تا بر من در حوض [کوثر] آیند. بر آن دو پیشی نگیرید که هلاگ می شوید…»
یکصد و هجده حدیث به ما رسیده که زمین از حجت خدا خالی نمی شود.
علامه مجلسی در بحارالانوار، باب «الإضطِرار إلَی الحُجَّة…» این احادیث را جمع آوری نموده / مرحوم کلینی هم در کافی «کتابُ الحُجَّة» روایات اینچنینی را ذکر می فرماید.
جابر میگه نزد رسول خدا بودم و شنیدم که فرمود: «با وجود دوازده خلیفه، تکلیف و وضع امت، پیوسته آشکار است.»
احمد بن حنبل(از بزرگان اهل سنت) در صفحه ۸۶ جلد پنجم کتاب مُسندش، می نویسه: «این حدیث را جابر از ۳۴ طریق، روایت می کند.»
منابع دیگه :
مُسند ابوعوانه، ج۴، ص۳۹۲
شرح بخاری، العینی، ج۲۴، ص۲۸۱
فقط از منابع اهل سنت می خوانید
جابر بن سمره گفت: شنیدم پیامبر فرمودند: «اگر دوازده مَرد بر مردم، حکم رانند؛ پیوسته، کارشان رو به راه خواهد بود» سپس کلمه ای فرمودند که من نشنیدم. پدرم گفت: پیامبر فرمودند: «همگی، از قریش اند.»
شیخ حر عاملی، در جلد دوم کتاب ارزشمند «اثبات الهداة»، نهصد و بیست و هفت روایت در امامت دوازده امام آورده که در بسیاری از آنها، صریح و روشن تعداد و نام امامان آمده؛ مثلا
۹۵ روایت در کافی کلینی
۵۳ روایت در عُیون صَدوق
۲۲ روایت در معانی صدوق
۹۲ حدیث در کمال الدین
پیامبر اکرم و امامان از تولد فرزندی برای امام حسن عسکری خبر داده اند که بعد از به دنیا آمدن، از دیدگان پنهان می شود…
آمار احادیث جمع آوری شده در کتاب «کمال الدین» در این باره، به شرح زیر است:
از پیامبراکرم ۴۵ حدیث
از حضرت علی (علیه السلام)
از حضرت زهرا ۴ حدیث
از امام حسن ۲ حدیث
اولین کسی که به سبب بی اطلاعی از تولد، منکر ولادت امام مهدی شد جعفر (عموی حضرت) بود. او به شدت مانع انتشار خبر ولادت می شد!!
ابن حزم در کتاب “الفصل فی الملل…” در مساله ولادت، ابهام ایجاد کرده و از عدم تولد حضرت تا هنگام وفات امام عسکری می نویسد!
محمد اسعاف النشاشیبی می گوید: امام عسکری فرزند پسر یا دختری به جا نگذاشت.
عمه جان! امشب که نیمه شعبان است، در منزل ما افطار کن؛ زیرا خداوند امشب تو را با حجت خود بر خلقش و جانشین بعد از من، مسرور و خوشحال می کند.
حکیمه(عمه ی امام عسکری) گفت: نماز مغرب و عشا خواندیم و افطار نمودیم. دائما مراقبش بودم. نیمه شب مشغول نماز شب شدم، او نیز وضو گرفت و مشغول به نماز شب شد، هنگام طلوع فجر اول، ناگهان نرجس احساس کرد زمان تولد موعود رسیده…
چهل مرد از شیعیان دارای وجاهت، خانه ی امام عسکری جمع شدند تا از امام بعدی بپرسند؟ عثمان بن سعید قیام کرد و گفت: «ای پسر رسول خدا! می خواهم از شما راجع به چیزی سئوال کنم، که شما به آن عالم تر هستی» امام فرمودند: «ای عثمان! بنشین.»
در کتاب منتخب الاثر :
ابن اُخت ابی بکر العصار الصوفی
ابوجع فر أحول همدانی
ابوالحسن حسینی
ابوالحسن عمری
ابوالحسن بن کثیر نوبختی
ابوالهیثم انباری
در کتب تاریخی شیعه و سنی آمده که معتمد عباسی، مأمورانش را به خانه امام عسکری فرستاد و تمامی زنان را دستگیر و بازداشت کرد تا مگر رَدّ پایی از تولد فرزند امام بیابد!
ابن خلکان، بی تا، ج۴، ص۱۷۶
ذهبی، ۱۴۰۷ق، ج۱۲، ص۱۱۳
ابن حجر هیتمی، ۱۴۱۷، ص۲۵۵ و ۳۱۴
خیرالدین زرکلی، ۱۹۹۲م، ج۶، ص۸۰
ابن الوردی، نور الابصار، ص۱۸۶
«ابولفضل یحیی بن سلامه» شافعی مذهب و از علماء نامدار قرن ششم [ متوفی ۵۵۱ ه.ق ] است که شاید اولین فرد از اهل سنت باشه که به زبان شعر، اعتقاداتش را درمورد ائمه، خاصه امام مهدی میگه؛ از جمله اشعارش:
وَ سائِلی عَن حُبّ اهل البَیت هَل
اُقِرُّ إعلانا بِه أم أجحدُ . . .
اسامی بعضی از شاعران غیرشیعه که درباره اهل بیت و علاقه به ایشان، بویژه درباره حضرت مهدی(علیه السلام) شعر گفته اند:
شمس الدین محمد بن علی [متوفی۹۵۵ق] از علمای اهل سنت؛ که منزلت بسیاری نزد علمای دمشق داشت.
احمد جامی مُلقّب به «شیخ الاسلام» [متوفی۵۳۶ق] اهل سنت و از بزرگان صوفیه.
«می خواهم از شما چیزی بپرسم که به آن شک ندارم… ولی دوست دارم که یقینم افزوده گردد، همانطور که ابراهیم از خداوند درخواست کرد زنده شدن مردگان را ببیند، در صورتی که او به این مساله ایمان داشت ولی برای اطمینان دلش درخواست نمود… امام هادی و امام عسکری شما را مورد اعتماد و امین خویش معرفی نموده بودند…»
کیسانیه معتقد به امامت “محمد بن حنفیه” بودند. عده ای پس از مرگ ایشان، مرگش را منکر شده و گفتند: «او زنده است ولی غائب شده، در کوه رضوی پنهان است تا روزی که به او امر شود و ظهور کند» در واقع ایشان را همان امام منتظر می دانستند!
معصومین می دانستند به لحاظ اهمیت موضوع مهدویت افراد شیّادی پیدا شده و ادعاهای باطلی می کنند! لذا می بینیم صدها روایت نورانی به عنوان میراثی گران بها، از ایشان به ما رسیده؛ که او خواهد آمد، مردی از اهل بیت و از عترت پیامبر، از نسل فاطمه و از فرزندان حسین بن علی… برای نمونه:
قتاده بن سعید پرسید: «آیا مهدی حق است؟ گفت: آری حق است. گفتم: او از کدام تیره است؟ گفت: از قریش. گفتم: از کدام شاخه ی قریش؟ گفت: از گروه بنی هاشم. گفتم: از کدام گروه بنی هاشم؟ گفت: از فرزندان عبدالمطلب. گفتم: از کدام فرزند عبدالمطلب؟ گفت: از فرزندان فاطمه(سلام الله علیها).»
ابوسعید خُدری میگه: رسول خدا در لحظات آخر عمر مبارک خود، وقتی بی تابی دخترش فاطمه را مشاهده کرد چنین فرمود: « … ای فاطمه! شش خصلت به ما اهل بیت داده شده که به احدی داده نشده: پیامبر ما بهترین پیامبران است و او پدر توست. وصی ما بهترین اوصیاء است و او همسر توست. شهید ما بهترین شهیدان است و او حمزه عموی پدرت است. دو سبط این امت از ماست و آن دو، پسران تو هستند. مهدی این امت – که پشت سرش عیسی به نماز می ایستد – از ماست »
صقر بن أبی دُلَف میگه: از امام جواد پرسیدم «امام پس از حسن(عسکری) کیست؟» ایشان به شدت گریست و سپس فرمود: «پس از حسن، فرزندش قائم به حق امام منتظر است» گفتم «چرا او را قائم گویند؟» فرمود: «زیرا پس از آنکه یادش از بین برود و اکثر معتقدان به امامتش مُرتد شوند، قیام می کند…»
ابوهاشم جعفری میگه به امام عسکری عرض کردم: هیبت شخصیت شما مرا از سئوال کردن باز می دارد، آیا اجازه می فرمایید سئوالی بپرسم؟ امام فرمودند: «بپرس» عرض کردم: آقای من! آیا شما فرزندی دارید؟ فرمودند: بله گفتم: اگر برای شما حادثه ای رخ داد، در کجا سراغ ایشان بروم؟ امام فرمودند: «در مدینه»
«او دارای پوستی سفید، پیشانی گشاده و تابناک، ابروانی متقارن و زیبا، گونه هایی لطیف، بینی قلمی و باریک و بدون انحنا و دارای جمالی است که بیننده را به شگفت می آورد، [قامت او در کشیدگی و اعتدال] به سان نهال درخت “بان” است و گویا پیشانیش ستاره ای است درخشان، بر گونه ی راستش خالی است تو گویی ریزه مشکی است بر نقره ی خام، دارای موی سیاه و غیر مجعدی که تا نرمه ی گوشش رسیده لیکن آن را نپوشانیده؛ چشمان آدمیان، زیباتر و معتدل تر و مطمئن تر و باحیاتر از او ندیده است.
فضل بن روزبهان در کتابش «إبطال الباطل» جملاتی در حق اهل بیت بیان میکنه و در انتها می نویسه:
«چه نیکو درباره ی ایشان سروده ام: سلام بر مصطفای مجتبی، سلام بر سید مرتضی، سلام بر بانوی ما فاطمه آن که خداوند او را خیرُالنّساء قرار داد، سلامی از نفس های مشک بر حسن.. سلام بر حسین آن زاهدترین شهید.. سلام بر سید و سرور عابدین.. سلام بر باقر هدایت یافته، سلام بر صادق پیشوا، سلام بر کاظم امتحان شده و اسوه ی تقوا، سلام بر هشتمین علی بن موسی الرضا.. سلام بر تقیّ تقوا پیشه.. سلام بر هادی مردمان.. سلام بر سید عسکری امامی که سپاه صدق و صفا را مجهز و آماده می سازد
درباره ویژگیهای امام عسکری نوشته اند: رنگش گندم گون، چشمانش درشت و سیاه، رویش زیبا، قامتش معتدل و اندامی متناسب داشتند. با آنکه جوان بود اما بزرگان قریش و دانشمندان آن زمان را تحت تاثیر قرار می داد. دوست و دشمن به برتری ایشان در علم، حلم، جود، زهد، تقوا و سایر زیبایی های اخلاقی اذعان داشتند.
بر اساس اَسناد و شواهد تاریخی، امام عسکری «سازمان وکالت» را گسترش داد. نمایندگانی از میان شخصیت های برجسته شیعی، در مناطق متعدد منصوب کرده و از طریق ارتباط با آن نمایندگان، پیروان تشیّع را در همه مناطق زیر نظر داشت، مشکلاتشان را رسیدگی می نمود و در موقعیت های حساس آنها را راهنمایی می کرد.
رشد چشمگیر شیعیان در نقاط مختلف؛ سازمان دهی، مدیریت و رهبری آنها به واسطه ی وُکلا، همچنین حفظ شیعیان از پراکندگی … از جمله اقدامات مهم امام یازدهم بود.
پس از انتقال امام هادی از مدینه به سامرا، آن حضرت به شدت تحت مراقبت و کنترل بود! لذا به دلیل شرایط نامساعد و محدودیتهای فراوانی که وجود داشت، هنگام رحلت امام هادی حتی عده ای از شیعیان از امامت حضرت «حسن عسکری» آگاهی نداشتند!
چه رسد به هنگام تولد منجی موعود، که وضعیت سنگین امنیتی دستگاه وقت باعث شده بود امام عسکری بسیار مراقب جان فرزند خود باشد و او را در پرده ی «پنهان زیستی» نگه دارد تا از گزند بدخواهان در امان بماند.
در کانون خانواده امام عسکری، آن بانوی گرامی را به نامهای مختلفی از قبیل «نرجس»، «سوسن»، «حدیثه»، «حکیمه»، «ملیکه» و «ریحانه» صدا می زدند.
از دیدگاه یکی از پژوهشگران، علت تعدّد نام های آن بانو، می تواند چند چیز باشد:
۱- علاقه و محبت فراوان مالک ایشان به وی، باعث شده بود که ایشان را با بهترین و زیباترین نامها صدا بزنند؛ که تمام نامهای آن بانو، اسامی گلها و شکوفه هاست.
اگرچه از سرگذشت مادر امام مهدی(علیهماالسلام) سخن صریح و روشنی در دست نیست اما طبق نظر مشهور – که از برخی روایات بدست میاد – ایشان کنیزی بود که در جنگی اسیر شد و در نهایت به خانواده گرامی امام عسکری پیوست.
مثلا یکی از روایت ها؛ حکایت از آن دارد که ایشان شاهزاده رومی بوده و بصورت اعجازگونه ای به بیت شریف امام عسکری(علیه السلام) راه یافته اند. شیخ صدوق در داستان مفصّلی، شرح این حکایت را ثبت نموده که بسیار خواندنی ست.
در منابع معتبر هیچ گونه اشاره ای به سرگذشت مادر امام زمان، بعد از تولد فرزندش نشده، البته سخنی که در این باره نقل شده این است:
«چون جعفر کذّاب، خانه امام عسکری(علیه السلام) را غارت نمود، ابوعلی می گوید: کنیزی از منزل ایشان از دست جعفر فرار کرده و به خانه من پناه آورد. او گفته که در ولادتِ سید حاضر بود و مادر او صقیل نام داشت (صقیل یا صیقل از دیگر نامهای مادر امام مهدی ست)
احمد بن اسحاق قُمّی میگه: چون خلف صالح[عج الله فرجه] متولد گردید از مولایم امام حسن علیه السلام به جَدّم نامه ای رسید که در آن “با دستخط خود ایشان” نوشته بود:
برای ما فرزندی متولد شده است و باید نزد تو مستور و از مردم مکتوم بماند که ما جز به خویشان و دوستان اظهار نکنیم، خواستیم خبر آن را به تو اعلام کنیم تا خداوند تو را شاد سازد همچنان که ما را شاد ساخت، و السَّلام.
