امام صادق به یاران خود فرمودند: «هنگامی که ببینی ستم فراگیر شده، قرآن فراموش گشته و از روی هوا و هوس تفسیر گردیده، اهل باطل بر اهل حق پیشی گرفته، افراد با ایمان سکوت اختیار کرده! پیوندهای خویشاوندی بریده شده، چاپلوسی فراوان گشته! راههای خیر بدون رهرو، و راههای شرّ مورد توجه قرار گرفته! حلال، حرام و حرام، حلال و مجاز شمرده شده است! …
گرچه واژه «آخرالزمان» در قرآن به کار نرفته، اما مطالب گوناگونی درباره آن (به طور غیرصریح) از آیات قرآن قابل استفاده است. این تعبیر در منابع روایی شیعه و سنی آمده است.
درباره چگونگی شکلگیری آخرالزمان سخن روشنی در آیات و روایات به چشم نمیخورد، اما وقتی حرف از آخرالزمان به میان میآید، همواره به دو پدیدهی بسیار مهم و بزرگ اشاره شده: ۱- ولادت و بعثت پیامبر اسلام بعنوان آخرین پیامبر و فرستاده الهی ۲- ظهور و قیام منجی موعود (عجل الله فرجه)
«(دنیا طلبان) راه های چپ و راست را برگزیدند و رفتند، و مَسلک های گمراهی پیمودند و راه مستقیم هدایت و رستگاری را رها کردند!
پس نسبت به آنچه باید باشد و پیش آید، شتاب مکنید و آنچه در آینده باید بیاید را دیر مشمارید، چه بسا کسی برای رسیدن به چیزی شتاب کند، اما وقتی که آن را دریابد، آرزو کند “کاش به آن نمی رسید و آن را نمی دید”. و چه نزدیک است امروزِ ما به فردایی که آثار آن آشکار گشته است. ای مردمان! اینک ما در آستانه تحقق وعده های داده شده و نزدیکی ظهور – چیزهایی که بر شما پوشیده و ناآگاهید – قرار داریم…»
از دیگر نشانه های آخرالزمان و یا ظهور است، که در روایات شیعه و سنی به آن اشاره شده [البته جزو لیست علائم حتمی نیست.] پرچم هایی برای حمایت و هدایت، در مسیر امام مهدی علیه السلام که از سمت خراسان برافراشته خواهد شد.
شهید سیدمحمدصدر در کتاب ارزشمندش می نویسد: «دجال، یک فرهنگ و تمدن و ایدئولوژی معین است؛ که دشمنِ اسلام است.» ایشان، فرهنگ و تمدن مادی غرب را همان دجالِ مذکور در روایات می داند و دجال را رمز و کنایه از حرکتهای ضد مادی و ضد اسلامی معرفی می کند.
آیت الله مکارم شیرازی در کتابشان یعنی “حکومت جهانی حضرت مهدی” می نویسند که: «از مجموع روایات مربوط به دجال، استفاده می شود که دجال؛ یک جریان فکری است، نه شخص خاصی…»
دجال در لغت به معنای «روغن مالی کردن» یا «روشن کردن چیزی که باطن آن بی ارزش باشد» است و در اصطلاح به «فرد بسیار دروغگو، منافق و فریبکار» می گویند.
درباره دجال در کتب شیعه بسیار مختصر و مجمل پرداخته شده و احادیث کمی آمده؛ مفصل ترین حدیث را در “جلد دوم کتاب کمال الدین، صفحه ۵۲۵ و ۵۲۸ ” می توان دید. اما در منابع اهل سنت احادیث فراوانی از او، صفات، ویژگیها، خصوصیات ظاهری و قتل عام، مطرح شده است؛ مثلا در “صحاح سته” احادیث فراوانی درباره دجال یافت می شود، که بیشتر آنها از حیث سند، ضعیف و از حیث محتوی، قابل جمع نیست!
چرا این رسم (پیاده روی اربعین)، الان این قدر بین مردم پا گرفته؟!
«امروز مىبینیم که این جلوهها حاصل شده؛ و این شوق و شعفها به لقاء اللَّه براى آنها حاصل شده، و دست عنایت خداى تبارک و تعالى به سر این ملت کشیده شده، و ایمان آنها را تقویت فرموده، که یکى از علائم ظهور بقیة اللَّه (ارواحنا فداه) است.» [صحیفۀ نور، ج۱۶، ص۱۲۹]
{گوش فرا ده و منتظر باش که منادی از مکانی نزدیک ندا می دهد، روزی که همگان صیحه را به حق می شنوند، آن روز، روز خروج است}
علی بن ابراهیم از امام صادق علیه السلام روایت کرده که حضرت فرمودند: منادی به نام قائم و پدرش ندا می دهد و صیحه در این آیه صدای آسمانی است که در روز خروج حضرت قائم علیه السلام شنیده می شود.
ابوخالد کابلی از امام باقر علیه السلام روایت فرموده که: وقتی قائم ظهور کند همه جا را سِیر نموده تا به «مُرّ» (واقع در منتهای کشور یمن) می رسد، در آنجا به ایشان می گویند: حاکمی که در مکه معیّن کرده بودید کشته شد! قائم از آنجا به مکه بر می گردد و قاتلین را می کشد و بیش از این کاری نمی کند.
سپس راه می افتد و مردم را دعوت به دین خدا می نماید، تا اینکه به سرزمین بیداء می رسد. در آنجا دو لشکر سفیانی قصد او می کنند ولی خداوند به زمین فرمان می دهد از زیر پای آنها فرو رود و آنها را ببلعد. این است معنای آیه شریفه
و لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرینَ [بقره/۱۵۵]
ترجمه:
و قطعا همه شما را با چیزی از ترس، گرسنگی و کاهش در مالها و جانها و میوه ها، آزمایش می کنیم و بشارت ده به استقامت کنندگان.
ابوبصیر از امام صادق (علیه السلام) روایت کرده که حضرت فرمودند: ناگزیر باید پیش از آمدن قائم علیه السلام سالی باشد که مردم در آن سال گرسنه بمانند و آنان را ترسی سخت از کشتار و کاهش اموال و کم شدن عمر و محصول فراگیرد که این در کتاب خدا بسیار آشکار است، [و بعد آیه بالا را خواندند] …