دست، کاری را انجام می دهد که مغز فرمان دهد.
در اینکه نقش و جایگاه امام زمان بعد از خدا چگونه است، بلاتشبیه مانند همین مثال است که: «دست، کاری را انجام می دهد که مغز فرمان دهد و از آن تَخَطّی نمی کند». به عنوان مثال، زمانی که چیزی به سمت چشم پرتاب شود، مغز فرمان می دهد دست برای حفاظت اقدام نماید و خود را فدای چشم کند. اینجا دست نمی گوید که چرا من باید خود را فدای چشم کنم و من آسیب ببینم تا او آسیب نبیند. دست “عبد محض” است.
در تعیین مصداق باید همیشه دغدغه ی احتمال اشتباه و عواقب زیان بارش را داشت [همچون ضعیف شدن باورهای مردم]، به همین دلیل ضمنِ توصیه به دقت و پرهیز از شتابزدگی، معیارهای کلی ای که در روایات به دست ما رسیده را عرض می نماییم:
۱- قیام یمانی از سرزمین یمن خواهد بود. (قیامش موضوعیت دارد، نه وجودش) ۲- این جنبش با خروج سفیانی در شام، همزمان خواهد بود. ۳- او فضیلت گرا و ارزش محور است: از امکانات سوء استفاده نمی کند، رفتارش با تکیه بر قرآن و روایات است و از مسائل انحرافی و سست، به دور است.
زکات در لغت به معنای طهارت، رشد و نموّ آمده است. به همین خاطر در معنای نفس زکیه دو احتمال وجود دارد: ۱- طاهر (یعنی شخصی که گناهی مرتکب نشده) ۲- شخصیتی متکامل، رشد یافته و برجسته.
در تایید معنای اول:
در روایت سلمان آمده: «من شما را از نفس پاک و بی‌گناه و کشته شدن او میان رُکن و مقام خبر می‌دهم…»
روزی امام صادق علیه السلام در مسجد الحرام به ابوبصیر فرمودند: از کسانی که می آیند و عبور می کنند بپرس که آیا جعفر بن محمد را ندیده اند؟ ابوبصیر اطاعت کرد و شروع به پرسیدن نمود اما جواب همه منفی بود! تا اینکه ابوهارون که شخصی نابینا بود نزدیک شد، حضرت فرمودند: از او هم سئوال کن، هنگامی که ابوبصیر از ابوهارون سئوال کرد، او در جواب گفت: «این آقا در کنار توست»
از علم او محرومیم!
…وَ بِئْرٍ مُعَطَّلَةٍ وَ قَصْرٍ مَشِيدٍ [حج/۴۵]
{ و چه بسیار چاه پر آب که بی صاحب ماند و چه بسیار قصرهای محکم و مرتفع! }
این، مثالی برای آل محمد علیهم السلام است؛ «بِئْرٍ مُعَطَّلَة» چاهی است که آب از آن برداشته نشود! و آن امامی است که غائب باشد که از نور علم او استفاده نمی شود تا وقت ظهور. و «قَصْرٍ مَشِيد» یعنی کاخ بلند، که مَثَل است برای امیرالمؤمنین و ائمه علیهم السلام و فضائل منتشر شده ی آنها در جهان.
